Nhìn lại cuộc đời: Khi ta học cách trân trọng những bài học từ cha mẹ

“The older I get, the more that I see

My parents aren’t heroes, they’re just like me

And loving is hard, it don’t always work”

Lược dịch:

“Càng lớn lên, tôi càng nhìn thấu nhiều điều

Cha mẹ không phải anh hùng, họ cũng chỉ như mình thôi

Và yêu thương đôi khi thật khó, không phải lúc nào cũng suôn sẻ”

Ngày còn bé mình đã ước làm sao để lón lên thật nhanh, để không ai quản lý mình nữa, để được tự do chạy nhảy khắp nơi, không bị la mắng, đánh đòn, được tuỳ thích làm nhiều việc.

Rồi ngày mình lớn thêm một xíu, thanh thiếu niên, học được một chút về cuộc sống, được truyền thông dẫn dắt về thành công, sự giàu có. Tôi đã cãi nhau với cha mẹ về lối sống rất nhiều. Những lời dạy, la mắng, đòn roi, khiến tôi tự nhủ với bản thân, sau này lớn lên mình sẽ không bao giờ đưa ra những quyết định giống như cha mẹ bây giờ.

Đi nhiều hơn, thất bại nhiều hơn, tuổi trưởng thành cho mình nếm đủ loại gia vị cuộc sống.

Nồi bún riêu ở chợ khi xưa mình chê cha mẹ kiếm đồng xu cắt bạc mà làm cực nhọc mỗi ngày, lại là thứ cưu mang mình những lần thất bại quay về.

Mình để ý nhiều hơn về thời gian, nhận thức được nhiều hơn khi ngồi lại lắng đọng. Họ, cha mẹ, đã đánh đổi thời gian với phát triển hiểu biết, với xây dựng sự nghiệp riêng, để đổi lại cho tôi giấc ngủ ngon, một mái nhà ấm cúng, mỗi bữa cơm chiều khi về tới nhà. Mà không đòi hỏi một điều kiện gì.

Họ đã kiên nhẫn dạy dỗ tôi mọi lúc có thể. Dạy tôi cách sống ra sao ở đời, nhân trí tín lễ nghĩa, không thiếu một thứ nào. Họ trở thành con người mà họ dạy tôi cách sống. Bằng những câu chuyện thực tế và tôi cũng là một phần chứng kiến trong đó.

Từng nhận rất nhiều trận đòn roi lúc nhỏ. Vì sự bướng bỉnh và sai trái của mình. Lúc nhỏ tôi giận họ lắm, tự hứa sẽ làm tổn thương bản thân để khiến họ đau lòng vì đã đánh tôi. Cho tới khi tôi lớn lên và chứng kiến sự bướng đó ở những “đứa trẻ to xác” ở đời, cãi nhau một cách vô lý, hoặc im lặng mặc kệ đời, hoặc biến mất không dấu vết, để lại rắc rối cho người khác xử lý, tự huyễn hoặc bản thân là nạn nhân của đời, là do công ty, do chủ không đủ năng lực và lương trả nên làm với số tiền nhận được.

Thậm chí những lần xấc xược với người lớn tuổi và người khuyết tật. Mình thật sự nóng cả người… Tự đặt mình lại trong vai trò của cha mẹ khi tôi còn bé, hẳn là sau những áp lực của cuộc sống, họ đã không đủ sức để lý lẽ với đứa trẻ con như tôi, nên đành dùng đòn roi để dạy bảo.

Cha mẹ đã làm theo cách tốt nhất mà họ biết. Và tôi cũng vô cùng cảm ơn, nhờ họ mà sau này tôi biết sống ở đời phải thế nào cho phải đạo.

Không có gì bằng sự trưởng thành thông qua trải nghiệm thực tế, bằng việc suy niệm lại những gì đã qua. Tôi cảm thấy mình sống nhiều hơn một cuộc đời, một sự trải thực tế và nhiều sự trải trong tâm trí. Lúc đó mình nên làm thế này thì tốt, nên nói câu kia thì tốt.

Càng suy niệm, tôi lại càng thấy toàn cảnh cuộc sống nhiều hơn so với khi còn trẻ, ít trải nghiệm để suy niệm. Bởi quá trẻ để hình dung được cái giá mà cha mẹ phải trả mỗi ngày để gia đình được êm ấm & con cái được dạy dỗ nên người. Đến khi bản thân được số phận đặt để vào tình huống hôn nhân gia đình, mình nhận ra: Cái giá của sự trưởng thành là hiểu được vai trò và trách nhiệm.

“Em thấy làm người lớn mệt quá!” – Một người em nói với tôi

Trưởng thành đúng là mệt thật. Tự nhiên đang tuổi vui chơi hồn nhiên, thoán chốc, phải tự tay lo hết nhiều mặt của cuộc sống. CÙNG MỘT LÚC. Mỗi cấp độ của vai trò trưởng thành là càng tăng độ khó hơn nữa.

• Khi còn độc thân thì có trách nhiệm với: Công việc, tiền bạc, sức khoẻ, bữa ăn, đi lại, giấc ngủ, sở thích cho cá nhân
• Khi yêu đương: Toàn bộ trách nhiệm lúc còn độc thân x2 lên, bởi lúc này bạn đâu còn một mình phát triển nữa đâu, ta đã có người đồng hành cùng ta.
• Khi tiến tới hôn nhân: Toàn bộ trách nhiệm của khi yêu đương x2 lên, bởi lúc này bạn và người ấy còn phải lo cho cả 2 bên gia đình thông gia của nhau.
• Khi làm cha làm mẹ: Trách nhiệm của hôn nhân lại x2, x3, x4 tuỳ thuộc vào số lượng con cháu trong nhà.

Rồi mệt chưa? Hẳn đây là lí do khiến nhiều bạn trẻ chọn độc thân, chứ tới giai đoạn lập gia đình thôi là thấy x4 phần trách nhiệm lên rồi, trong khi bản thân đang sống một mình còn không đủ thời gian để quán xuyến bản thân nữa là quản được ai?

Hay là không đủ năng lực và nguồn lực để san sẻ một phần cuộc sống của mình cho họ. Mình cũng từng ở trong trường hợp ấy.

Hầu hết những tranh cãi, bất đồng trong cuộc sống đều là do sự không rõ ràng, hoặc cố ý không hiểu, về vai trò và trách nhiệm của mỗi cá nhân. Phia trên chỉ mới là về cuộc sống. Nếu xét ở những khía cạnh khác thì còn có vai trò làm bạn, làm đồng nghiệp, làm sếp, …v.v Mỗi vai trò có trách nhiệm khác nhau phải hoàn thành.

Phải rõ được vai trò & trách nhiệm tự có và khi “tự nhận” về phía mình

Trước hết là phải hiểu được vai trò đó của mình phải chịu những trách nhiệm gì? Được làm cái gì? Không được làm cái gì? Đâu là giới hạn? Đâu là những việc phải làm để hoàn thành trọn vẹn vai trò của mình. Chính sự không thấu rõ vai trò và trách nhiệm của bản thân nhiều đến dường nào, mà mình đã dành thời gian để làm những thứ không nằm trong phạm vi, để rồi xôi hỏng bổng không, các thất bại trong cuộc sống của mình đến từ việc này.

Hiểu mình bằng tam quan để hoà đồng với xung quanh

Chọn người thân (vợ / chồng), chọn bạn bè phù hợp, chỗ làm, cấp trên, làm sao để tốt hiện tại và đi dược đường dài với nhau. Đa phần thuộc về tam quan rất nhiều: Nhân sinh quan, thế giới quan và giá trị quan.

• Thế giới quan – Cách tôi nhìn đời
  Là cách tôi lý giải thế giới đang vận hành như thế nào. Mỗi lần đọc, quan sát hay trải nghiệm một điều gì đó mới, tôi lại thấy bản đồ của mình cần cập nhật thêm một mảnh ghép.
• Nhân sinh quan – Cách tôi nhìn người và nhìn mình trong đời
  Tôi tin rằng ai cũng đang cố gắng sống cho ra một cuộc đời tử tế, dù mỗi người bắt đầu từ một chỗ khác nhau. Và mỗi va vấp, mỗi cuộc gặp là cơ hội để hiểu người – hiểu mình – hiểu đời sâu sắc hơn.
• Giá trị quan – Cách tôi chọn điều gì là đáng sống và đáng giữ
  Giữa một thế giới đầy biến động và lựa chọn, có những điều tôi vẫn giữ: sự tử tế, lòng biết ơn và nỗ lực sống thật. Không phải vì chúng là đúng tuyệt đối, mà vì chúng khiến tôi thấy mình vẫn là chính mình.

Hiểu được cuộc đời này mình muốn sống một cuộc sống như thế nào và ai sẽ là người có thể đồng hành cùng để xây dựng cuộc sống ấy.

• Cùng nhau ăn bữa cơm
• Con cháu đi – về thưa chào lễ phép với người lớn
• Nếu về muộn hoặc đi đến một nơi xa thì nhắn một tin để người ở nhà an tâm….

Mình lại nhớ đoạn lời nhạc này của Đen Vâu, rất là ăn khớp với mong muốn của bản thân:

“Về ngôi nhà có góc vườn nhiều chó nhiều gà

Đám bạn nói con khó chiều

Mà lại thích gió trời hơn gió điều hoà ah

Về ăn cơm mẹ nấu về mặc áo mẹ may

Về đưa ba ra chợ mua cây đào cây mai về bày

KẾT LẠI

Trách nhiệm trong vai trò của người trưởng thành, nghe thì có vẻ nặng nhọc, to lớn. Thế chẳng phải cha mẹ ta đều là những lực sĩ à?

Có lẽ không phải vậy. Họ chỉ đơn giản là hiểu được cuộc đời này vì điều gì mà mình cố gắng, vì điều gì mà mình hy sinh.

Một quyền năng của sự trưởng thành, đó chính là có khả năng để chăm sóc những người mà ta yêu thương hết lòng hết dạ.

Đó là những chuyến phiêu lưu tự do ở khắp nơi ta muốn.

Đó là khi ta được kế thừa những giá trị nề nếp, lối sống văn hoá, làm nền tảng vững chãi cho thế hệ sau này, mạnh khoẻ hơn, hạnh phúc hơn, giỏi giang hơn.

Nhìn lại hành trình của mình, từ đứa trẻ bướng bỉnh muốn thoát khỏi sự quản lý của người lớn đến người trưởng thành hiểu được giá trị của trách nhiệm, mình nhận ra rằng trưởng thành không phải là gánh nặng mà là đặc ân. Đặc ân được hiểu sâu hơn về cuộc sống, được yêu thương và chăm sóc người khác, được tiếp nối những giá trị tốt đẹp. Và có lẽ, đó chính là món quà quý giá nhất mà cha mẹ đã trao cho mình – khả năng trưởng thành và hiểu biết để sống một cuộc đời có ý nghĩa.

MK.